गुंतागुंत रोखणे: उपचारापूर्वी आणि नंतर हायपरबेरिक ऑक्सिजन वापराच्या बाबी

हायपरबेरिक ऑक्सिजन थेरपी (HBOT) त्याच्या उपचारात्मक फायद्यांमुळे लोकप्रिय झाली आहे, परंतु संबंधित धोके आणि खबरदारी समजून घेणे अत्यंत महत्वाचे आहे. या ब्लॉग पोस्टमध्ये सुरक्षित आणि प्रभावी HBOT अनुभवासाठी आवश्यक खबरदारींचा शोध घेतला जाईल.

गरज नसताना ऑक्सिजन वापरल्यास काय होते?

अनावश्यक परिस्थितीत हायपरबेरिक ऑक्सिजन वापरल्याने अनेक आरोग्य धोके उद्भवू शकतात, ज्यात हे समाविष्ट आहे:

१. ऑक्सिजन विषाक्तता: दाब असलेल्या वातावरणात उच्च सांद्रता असलेल्या ऑक्सिजनचे श्वासोच्छवासामुळे ऑक्सिजन विषाक्तता होऊ शकते. या स्थितीमुळे मध्यवर्ती मज्जासंस्था आणि फुफ्फुसांना नुकसान होऊ शकते, ज्यामध्ये चक्कर येणे, मळमळ आणि झटके येणे यासारखी लक्षणे दिसून येतात. गंभीर प्रकरणांमध्ये, ते जीवघेणे ठरू शकते.

२. बॅरोट्रॉमा: कॉम्प्रेशन किंवा डीकंप्रेशन दरम्यान अयोग्य व्यवस्थापनामुळे बॅरोट्रॉमा होऊ शकतो, ज्यामुळे मधल्या कानावर आणि फुफ्फुसांवर परिणाम होतो. यामुळे कानात दुखणे, श्रवणशक्ती कमी होणे आणि फुफ्फुसांचे नुकसान यासारखी लक्षणे दिसू शकतात.

३. डीकंप्रेशन सिकनेस (DCS): जर डीकंप्रेशन खूप वेगाने झाले तर त्यामुळे शरीरात गॅसचे बुडबुडे तयार होऊ शकतात, ज्यामुळे रक्तवाहिन्यांमध्ये अडथळा निर्माण होतो. DCS च्या लक्षणांमध्ये सांधेदुखी आणि त्वचेला खाज येणे यांचा समावेश असू शकतो.

४. इतर धोके: हायपरबेरिक ऑक्सिजनचा दीर्घकाळ आणि देखरेखीशिवाय वापर केल्याने रिऍक्टिव्ह ऑक्सिजन प्रजातींचे संचय होऊ शकते, ज्यामुळे आरोग्यावर प्रतिकूल परिणाम होऊ शकतो. याव्यतिरिक्त, हायपरबेरिक ऑक्सिजन वातावरणात हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी रोगांसारख्या निदान न झालेल्या अंतर्निहित आरोग्य समस्या आणखी बिकट होऊ शकतात.

जास्त ऑक्सिजनची लक्षणे काय आहेत?

जास्त ऑक्सिजन सेवनामुळे विविध लक्षणे दिसू शकतात ज्यात समाविष्ट आहे:

- प्ल्युरिटिक छातीत दुखणे: फुफ्फुसांच्या सभोवतालच्या पडद्यांशी संबंधित वेदना.

- छातीखाली जडपणा: छातीत दाब किंवा वजन जाणवणे.

- खोकला: बहुतेकदा ब्राँकायटिस किंवा शोषक अटेलेक्टेसिसमुळे श्वसनाच्या अडचणींसह.

- फुफ्फुसाचा सूज: फुफ्फुसांमध्ये द्रव साचणे ज्यामुळे श्वास घेण्यास गंभीर समस्या उद्भवू शकतात, साधारणपणे सुमारे चार तास संपर्क थांबवल्यानंतर कमी होतात.

एचबीओटीपूर्वी कॅफिन का नाही?

अनेक कारणांमुळे एचबीओटी करण्यापूर्वी कॅफिन टाळणे उचित आहे:

- मज्जासंस्थेच्या स्थिरतेवर परिणाम: कॅफिनच्या उत्तेजक स्वरूपामुळे एचबीओटी दरम्यान हृदय गती आणि रक्तदाबात चढ-उतार होऊ शकतात, ज्यामुळे गुंतागुंत होण्याचा धोका वाढतो.

- उपचारांची प्रभावीता: कॅफिनमुळे रुग्णांना शांत राहणे आव्हानात्मक होऊ शकते, ज्यामुळे उपचाराच्या वातावरणाशी जुळवून घेण्याच्या क्षमतेवर परिणाम होऊ शकतो.

- गुंतागुंतीच्या प्रतिकूल प्रतिक्रियांना प्रतिबंध करणे: कानात अस्वस्थता आणि ऑक्सिजन विषाक्तता यासारखी लक्षणे कॅफिनमुळे लपवली जाऊ शकतात, ज्यामुळे वैद्यकीय व्यवस्थापन गुंतागुंतीचे होते.

सुरक्षितता सुनिश्चित करण्यासाठी आणि उपचाराची प्रभावीता वाढवण्यासाठी, HBOT करण्यापूर्वी कॉफी आणि कॅफिनयुक्त पेये टाळण्याची शिफारस केली जाते.